HASTALAR İÇİN
PROTEZ VURUNCA NE YAPMALIYIM?
Protez vurukları olursa hemen hekiminize başvurmalısınız. Hekim vuruğa neden olan etkeni bulur ve ortadan kaldırır. Vuruk yerinin iyileşmesi için ilaç kullanılması, protez baskı yaptığı sürece hiçbir işe yaramayacaktır, bu nedenle ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.
Küçük vuruklar hızlı iyileşirken, büyük vuruklar iyileşmek için zamana ihtiyaç duyarlar. İlk kontrolden sonra yaklaşık bir hafta içinde tekrar bir hekim kontrolü gereklidir.
Alt-üst protez dişlerinin birbiriyle olan uyumsuzluğu da vuruklara neden olabilir. Bu nedenle, hekiminiz uyumlama yapacaktır, hatta yarım gün bu işlemi laboratuvarda yapmak amacıyla, protezi sizden almak zorunda kalabilir. Kendiniz protez üzerinde asla düzeltme yapmaya kalkışmayın.
PROTEZİN TUTUCULUĞU DEĞİŞTİRİLEBİLİR Mİ?
Alışma dönemi sonrası protezin tutuculuğu sizi tatmin etmiyorsa, hekiminize başvurunuz. Çoğunlukla ufak değişikliklerle tutuculuk düzeltilebilir. Yapıştırıcı toz ve kremler genellikle gerekmez, gerekirse de sadece hekiminizin tavsiyesi üzerine kullanmalısınız ve bu da sadece geçici bir süre için olmalıdır.
PROTEZİ NASIL TEMİZLEMELİYİM?
Protezinizi her gün özel protez fırçası ve sabun veya diş macunu ile temizleyin. Her öğünden sonra protezlerinizi suyla titizlikle yıkayınız, bu sırada protezi lavabonun tabanına yakın tutunuz, çünkü yukarıdan kayıp düşerse, kırılabilir. Protezinizi temizlerken, yumuşak bir fırçayla damak ve dilinizi de temizlemeyi ve masaj yapmayı ihmal etmeyin, böylece olası bir mantar enfeksiyonunu da engellemiş olursunuz.
PROTEZLERİ GECELERİ DE TAKABİLİR MİYİM?
İstiyorsanız, protezleri gecede takabilirsiniz. Diş hekiminiz muhtemelen protezinizi gece takmamanızı tavsiye edecektir, ki mukoza dinlenmeye fırsat bulsun. Protezinizi çıkardıktan sonra çok iyi temizleyin ve kuru olarak saklayın. Kuru saklarsanız, protez akrilinin kurumasına neden olabilirse de, bu sayede bakteri ve mantar büyümesine engel olabilirsiniz.
PROTEZLERİN HEKİM TARAFINDAN ZAMAN ZAMAN KONTROL EDİLMESİ GEREKLİ MİDİR?
Kemiğiniz zaman içinde yavaş yavaş eriyeceği için, belirli aralıklarla hekiminizi ziyaret etmeniz ve protezin dokulara uyumunun kontrol edilmesi yararlı olacaktır. Protezin besleme veya yeniden yapılması gerekebilir. Tedavinin başarısı sizin iş birliğinize bağlıdır. Kullanım sırasında dikkat edeceğiniz hususlar, temizlik işlemleri ve düzenli hekim kontrolleri bir bütün olarak sizin iş birliğinizi gerektirmektedir.
Dr. Hakan Bilhan
Faydalı web sayfaları:
www.aboutdentalimplants.info
www.prosthodonticsimplants.info
HASTALAR İÇİN ORAL İMPLANTOLOJİ BİLGİLERİ
Oral implantasyon, yapay diş köklerinin çene kemiğine veya üzerine yerleştirilmesi işlemidir.
İmplantlar protez veya köprü ayağı olarak görev yaparlar. Böylece dişler tekrar fonksiyonel ve estetik görünümlü hale gelirler.
Yeni jenerasyon implantlar doku dostu malzemelerden yapılmıştır; çene kemiği tarafından kolayca tolere edilirler ve kemikle kaynaşırlar.
Her vaka farklı olduğundan bir süre garantisi verilememekle beraber, implantlar çene kemiğinizde ömür boyu da kalabilirler.
İmplantlar 30 yılı aşkın süredir diş hekiminin hizmetindedir.
Bu 30 yıl zarfında implantolojide ve implant tip ve şekillerinde büyük değişiklikler ve çeşitlilikler ortaya çıkmıştır.
İmplantoloji’nin ilk 15-20 yılındaki kargaşa, yerini özellikle son 10 yılda düzenli, herkesin kabul ettiği belirli kurallara bırakmıştır.
Artık vida şeklinde (diş kökü şekline de çok benzediği için), titanyum metalinden yapılma ve çift fazlı, yani implant ameliyatından en az 3 ila 6 ay
sonra protetik rehabilitasyon yapılan implantlar, ideal olarak kabul edilmektedirler. Bu süre 10-12 aya kadar uzayabilmektedir. Kabul gören bir
düşünce de, eğer uygun koşullar yerine getiriliyorsa, implantların hemen yüklenebileceği felsefesidir.
Ağız içi implantlar çene kemikleri içine yerleştirilen yapay diş kökleri gibi düşünülebilir.
İmplantlar doku dostu maddelerden yapılmaktadır, böylece kemik tarafından rahatlıkla kabul edilebilirler.
- PLANLAMA SAFHASI
İlk muayene sonucu implant’ın sizin için geçerli çözüm olduğu ve sizde bir implant uygulamasının mümkün olduğu ortaya çıktığı takdirde, diğer aşamaların planlamasına geçilebilir ve diş hekiminizin tetkikiyle size uygun implant tipi ve çalışma şekli seçilir. Bunun için röntgen incelemeleri,
modeller (alınan ölçülerle elde edilen), bazen de tahliller ve tıbbi konsültasyonlar gerekmektedir. Hasta olarak sizin de gayretiniz, implantınızın
başarısını etkileyecektir. Ağzınızda, özellikle ağzınızdaki implantlar çevresinde mükemmel bir hijyen ve temizlik sağlamanız şarttır.
Ben size bu konuda ayrıntılı bilgi vereceğim.
- UYGULAMA
Genelde implantasyon lokal anestezi ile yapılabilen bir işlemdir.
Her ağız içi ameliyat’da olduğu gibi, bu operasyon sonucu da yanak ve dudaklarda şişme, veya kan toplanması olabilir.
Ağrı daha az ve nadir görülür. Ameliyatın özel bir zorluğu yoktur. İtina ve titizlikle çalışıldıktan sonra, ağız içi herhangi bir ameliyattan farkı yoktur.
Zaman zaman ameliyat sırasında, önceki tetkikler olumlu gözükmesine rağmen, operasyon sırasındaki bulgular doğrultusunda implantasyondan vazgeçilebilir.
- İYİLEŞME SÜRESİ
Hemen yüklenemeyen tip implantlarda, ki biz bunları tercih ediyoruz, iyileşme genelde 3 (alt çene) ilâ 6 (üst çene) ay sürer. Bu süre zarfında
implantlar çiğneme basıncına karşı korunmalıdır ki, iyileşme tehlikeye atılmasın.
- KOMPLİKASYONLAR
Hiçbir tedavi risksiz değildir. Bir enfeksiyon ihtimali her zaman bulunmakla birlikte, ciddi bir durum hemen hemen hiçbir zaman oluşmaz.
Üst çenede maksiller sinüs ve burun tabanı implantasyon sırasında açılabilir. Ancak bu bir başarısızlığa sebep olacak diye bir kural yoktur.
Alt çenede alt dudak duyusunu alan (ancak hareketle ilgisi olmayan) nadiren de olsa sinir zedelenebilir. Bu tür sinir zedelenmelerinde oluşan alt
dudak his kaybı genellikle geçici olur, ancak nadiren de olsa kalıcı olabilir. Böyle bir durumda implant’ın yerinde bırakılıp bırakılmıyacağına karar verilmelidir.
Bazen implant’ın kemikle bütünleşmemesi sonucu implant gevşeyerek düşer veya hekim tarafından uzaklaştırılmak zorunda kalır. Her vakada ayrı
ayrı değerlendirilmek suretiyle, hastada tekrar bir implantasyon düşünülüp düşünülemeyeceğine karar verilir.
- BAKIM
Yetersiz bakım (kötü ağız hijyeni), çoğunlukla implant çevresinde bir enfeksiyona neden olur. Bu durum bir implant’ın ömrünü oldukça kısaltabilir.
Bu nedenle hasta implant ve ağzının bakımına mutlaka hassasiyet göstermelidir ve diş hekimine en az 6 ayda bir kontrole gelmelidir.
Bu bilgi formu size genel bilgiler vermektedir. Ancak her vakanın kendine has ayrı ayrı özellikleri olabilmektedir.
Bu nedenle özel olarak sorularınızı cevaplamaktan mutluluk duyarım.
Son olarak belirtmek isterim ki implantlar diş hekimliğinde çağı değiştirmiş son derece yardımcı malzemelerdir.
İmplantlar gereken yerde uygulanırsa hepimizin yüzünü güldüren sonuçlar vermektedir.
Dr. Hakan Bilhan
İmplantlar hakkında güvenilir bilgiler elde edilebilecek yabancı siteler:
Mayo Clinic:
http://www.mayoclinic.com/health/dental-implants/HA00026
American Dental Association:
http://www.ada.org/public/topics/implants.asp#faq
Association of Dental Implantology UK:
http://www.adi.org.uk/public/implant/index.htm
British Dental Health Foundation:
http://www.dentalhealth.org.uk/faqs/leafletdetail.php?LeafletID=20
The University Dental and Implant Centre UK:
http://www.udp.org.uk/articles/treatments/Implants.html
Association of Dental Implantology UK:
http://www.adi.org.uk/public/implant/patient1page.pdf#search=%22dental%20implants%22
Canadian Dental Association:
http://www.cda-adc.ca/en/oral_health/procedures/dental_implants/index.asp
Academy of Osseointegration:
http://www.osseo.org/resources/implant_faqs.htm
Komplikasyonsuz bir tedavi süreci için aşağıdaki tavsiyelere uymanız rica olunur:
Cerrahi öncesi:
• tok karnınıza randevuya gelmeniz
• diş ve protezlerinizi iyice temizlemeniz (yara bölgesindeki bir enfeksiyona engel olmak için)
Cerrahi sonrası bir ve ikinci gün:
• anestezi geçinceye kadar yemek yenmemelidir.
• buz ile dışarıdan yanağı düzenli olarak ve dinlendire dinlendire aralarla
soğutmak sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınmak
• sıcaktan, örneğin güneş banyosundan, kaçınmak
• çok yorucu işlerden uzak durmak
• yatarken başı yüksekte tutmak, örneğin ikinci bir yastık kullanmak
• ilaçları aksatmadan kullanmak
• ağız hijyenine özellikle dikkat etmek
• alkol ve sigarayı azaltmak, mümkünse hiç kullanmamak
İlk 2 ila 3 gün oluşan şişlik normaldir. Ancak bunu en az düzeyde tutmak için ilk 48 saat operasyon bölgesini dışarıdan mümkün olduğunca soğutmak yararlı olur. Yara sonradan kanamaya başlarsa, temiz bir mendil veya gaz veya pamuk bir tampon hazırlayıp yara üstüne yaklaşık yarım saat baskı yapın. Böyle bir durumda suyla çalkalamak veya tükürmek kanamanın sadece artmasına neden olur.
3. günden sonra:
• Ağız hijyenine özen göstermeye devam
• günlük normal hayata devam
• ağız açıklığında aşırı bir azalma olduğunda veya ateşiniz yükselirse bana danışınız!
NOT:
Ameliyat randevunuza gecikecek veya gelemeyecek iseniz, mutlaka önceden haber veriniz.
Geçmiş olsun!
ÖNEMLİ:
Uygulanmış olan anestezi nedeniyle operasyon sonrası araç kullanmamanızı tavsiye ederiz, çünkü refleksleriniz yavaşlamış olacaktır.
Dr. Hakan Bilhan
Bölümlü protez teslim almadıktan sonra dikkat edilecek hususlar
Saygıdeğer hastalarımız,
nihayet bölümlü proteziniz uzun ve zahmetli bir tedavi süreci sonrası hazır ve siz sabrınızın karşılığı olarak tam beklentilerinizi karşılayacak bir
proteze sahip oldunuz. Bugün protez ağzınıza uyumlanarak takıldıktan sonra herşey bitmiş değildir. Bu aşamadan sonra dikkat edilecek bazı
noktalar olacaktır:
Birinci gün / Alışma Zamanı
Özellikle ilk kez protez taşıyacaksanız, alışmak için çok süreye ve sabra ihtiyacınız olacaktır. Başlangıçta algılarınız protezi yabancı cisim olarak hissedebilir ve dokularınız (kaslar, mukoza ve dil) yeni durumu kabullenene kadar bir “alışma zamanı” geçmelidir. Çiğneme ve konuşma
alışkanlıklarınız da yeni duruma zamanla uyum sağlayacaktır. Bizim tavsiyelerimize uyunuz ve cesaretinizin kırılmasına izin vermeyin.
Birinci gün yumuşak ve yapışkan olmayan gıdalarla beslenin. Alışma süresince son derece yavaş ve mümkün olduğunca iki tarafla eşit yemeye
gayret edin ki protezin uyguladığı basınca alışabilin. Bir öğüne ne kadar uzun süre ayırırsanız, protezlere o kadar hızlı alışırsınız. Protezler çiğneme sırasında sağa sola hafifçe kayarsa, bu sizi rahatsız etmesin. Nadiren, başlangıçta aşırı tükürük salgısı ve bulantı hissi olabilir. Zamanla her ikisi
de azalacaktır. Birinci günde acıtan yerler olması son derece doğaldır, bu nedenle protez takıldıktan 24 saat sonra kontrol edileceksiniz.
NİYE BÖLÜMLÜ PROTEZ TAŞIRIZ?
Bölümlü protez eksik dişleri telafi etmek ve çiğneme fonksiyonunu tekrar kazandırmak için yapılır. Aynı zamanda görüntü olarak boşluklar
kapatıldığı için estetik görevini de yerine getirir. Bunlar dışında kalan doku, diş ve kemiklerinizin korunmasını da sağlar.
KONUŞMA ZORLUKLARINDA NE YAPMALIYIM?
Başlangıçta konuşmada zorluk çekebilirsiniz, ancak bu geçicidir. Alışma süresini kısaltmak için sesli gazete okuyabilir veya çıkarmakta güçlük
çektiğiniz sesleri tekrar tekrar çıkarmak için çalışabilirsiniz.
YEMEKTE NELERE DİKKAT ETMELİYİM?
Yemek rahat yemeğe başlamanız birkaç hafta sürer. Yumuşak gıdalar alarak, küçük parçalar halinde ve yavaş yiyin. Hemen cesaretiniz kırılmasın, sabrınızın karşılığını kısa zamanda alacaksınız.
PROTEZ VURUNCA NE YAPMALIYIM ?
Protez vurukları olursa hemen hekiminize başvurmalısınız. Hekim vuruğa neden olan etkeni bulur ve ortadan kaldırır. Vuruk yerinin iyileşmesi için
ilaç kullanılması, protez baskı yaptığı sürece hiçbir işe yaramayacaktır, bu nedenle ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Küçük vuruklar hızlı iyileşirken,
büyük vuruklar iyileşmek için zamana ihtiyaç duyarlar. İlk kontrolden sonra yaklaşık bir hafta içinde tekrar bir hekim kontrolü gereklidir.
Alt-üst protez dişlerinin birbiriyle olan uyumsuzluğu da vuruklara neden olabilir. Bu nedenle, hekiminiz uyumlama yapacaktır, hatta yarım gün
bu işlemi laboratuvarda yapmak amacıyla, protezi sizden almak zorunda kalabilir.
Kendiniz protez üzerinde asla düzeltme yapmaya kalkışmayın.
PROTEZ BAKIMINI NASIL YAPMALIYIM?
Proteziniz hassas bir alettir, bu nedenle çiğneme kuvvetlerini rahatlıkla karşılamasına karşılık, darbelere ve uygun olarak kullanılmamaya bağlı olarak hasar görebilir. Yere düşen bir protez eğilebilir ve bir daha ağıza uymayabilir, bu yüzden çıkarıp takarken dikkatli olun. Protezi yerine hiçbir zaman
ısırarak oturtmayın. Protezin tutuculuğu bozulursa, kendiniz uyumlamaya çalışmayın, mutlaka hekiminizi kontrol için ziyaret edin.
NE KADAR SIK KONTROLE GİTMELİYİM?
Protezlerin, kontrolsüz sonsuza dek kullanılabileceği düşüncesi tatlı bir rüyadır, çünkü dokular, kaslar, kemikler ve diğer yapılar zaman içinde
değişirler, bu da protezin uyumunu bozar. Ufak uyumsuzluklar beslemeyle giderilebilir. 6 – 12 ayda bir diş hekiminize kontrol olmanız gerekmektedir. Yalnızca bu şekilde çiğneme organımız olan ağzımız sağlıklı olarak uzun süre kalır.
GECE PROTEZİ TAKMALIMIYIM?
İstiyorsanız, protezleri gecede takabilirsiniz. Diş hekiminiz muhtemelen protezinizi gece takmamanızı tavsiye edecektir, ki mukoza dinlenmeye fırsat bulsun. Protezinizi çıkardıktan sonra çok iyi temizleyin ve kuru olarak saklayın. Kuru saklarsanız, protez akrilinin kurumasına neden olabilirse de, bu sayede bakteri ve mantar büyümesine engel olabilirsiniz.
PROTEZ VE AĞIZ TEMİZLİĞİ NASIL OLMALI?
Bölümlü protez kullanan birisi olarak ağzımızı temiz tutmak sizin için iki misli önemli. Kroşelerin geldiği dişler çürümeye ve dişeti rahatsızlığına
özellikle hassastırlar. Dişleriniz için orta sertlikte bir diş fırçası fluorlu bir diş macunu ve diş araları için diş ipi, kürdan, ara yüz fırçası, gargaralar gibi yardımcı maddeler kullanılmalıdır. Protezler özel protez fırçası ve sabun ile temizlenmelidir. Piyasada bulunun temizlik tabletleri protezi iyi temizleyemedikleri gibi protezin rengini soldurabilirler. Proteziniz çok boyandığında hekiminize cila için verebilirsiniz. Protezinizin temizliği sırasında
düşürmemek için gayret edin. Protezinizi ve ağzınızı temiz tutarsanız, kendinizi daha iyi hissedeceksiniz ve ağız kokusu oluşmadığını göreceksiniz.
SON OLARAK
Sabırlı olun ve zorluklar nedeniyle cesaretinizin kırılmasına izin vermeyin. Milyonlarca insan tüm dünyada büyük bir memnuniyetle bölümlü protez
takmaktadırlar. Tedavinin başarısı iş birliğinize bağlıdır. Herhangi bir sorunuz için hekiminize veya kliniğimize başvurmakta tereddütünüz olmasın.
Dr. Hakan Bilhan
Saygıdeğer hastalarımız,
nihayet implant üstü proteziniz uzun ve zahmetli bir tedavi süreci sonrası hazır ve siz sabrınızın karşılığı olarak tam beklentilerinizi karşılayacak bir proteze sahip oldunuz. Bugün protez ağzınıza uyumlanarak takıldıktan sonra her şey bitmiş değildir. Bu aşamadan sonra dikkat edilecek bazı
noktalar olacaktır:
Birinci gün / Alışma zamanı
Özellikle ilk kez protez taşıyacaksanız, alışmak için çok süreye ve sabra ihtiyacınız olacaktır. Başlangıçta algılarınız protezi yabancı cisim olarak hissedebilir ve dokularınız (kaslar, mukoza ve dil) yeni durumu kabullenene kadar bir “alışma zamanı” geçmelidir. Çiğneme ve konuşma
alışkanlıklarınız da yeni duruma zamanla uyum sağlayacaktır. Bizim tavsiyelerimize uyunuz ve cesaretinizin kırılmasına izin vermeyin.
Birinci gün yumuşak ve yapışkan olmayan gıdalarla beslenin. Alışma süresince son derece yavaş ve mümkün olduğunca iki tarafla eşit yemeye
gayret edin ki protezin uyguladığı basınca alışabilin. Bir öğüne ne kadar uzun süre ayırırsanız, protezlere o kadar hızlı alışırsınız. Protezler çiğneme sırasında sağa sola hafifçe kayarsa, bu sizi rahatsız etmesin. Nadiren, başlangıçta aşırı tükürük salgısı ve bulantı hissi olabilir. Zamanla her ikisi
de azalacaktır. Birinci günde acıtan yerler olması son derece doğaldır, bu nedenle protez takıldıktan 24 saat sonra kontrol edileceksiniz.
NİYE İMPLANT DESTEKLİ PROTEZ?
Daha önceki protezinizin tutuculuğu daha iyi yapılamadığı ve siz tutuculuğu daha iyi bir protez istediğinizi söylediğiniz için, çene kemiğinize
implantlar yani yapay kökler yerleştirildi. İmplantlara tutunan protezinizin tutuculuğu ve çiğneme yeteneği çok düzeldi.
PROTEZ BAKIMINI NASIL YAPMALIYIM?
Proteziniz hassas bir alettir, bu nedenle çiğneme kuvvetlerini rahatlıkla karşılamasına karşılık, darbelere ve uygun olarak kullanılmamaya bağlı olarak hasar görebilir. Yere düşen bir protez eğilebilir ve bir daha ağıza uymayabilir, bu yüzden çıkarıp takarken dikkatli olun. Protezi yerine hiçbir zaman
ısırarak oturtmayın. Protezin tutuculuğu bozulursa, kendiniz uyumlamaya çalışmayın, mutlaka hekiminizi kontrol için ziyaret edin.
NE KADAR SIK KONTROLE GİTMELİYIM?
Implantlar kemikle kaynaşmış olmasına rağmen, aniden ortaya çıkabilecek bir enfeksiyon implantları tehlikeye düşürebilir. Bu nedenle implantlar aralıklarla klinik olarak ve röntgen ile kontrol edilmelidir. Bu arada vida bağlantıları da kontrol edilmelidir.
PROTEZ VE AĞIZ TEMİZLİĞİ NASIL OLMALI?
İmplant destekli protez kullanan birisi olarak ağzımızı temiz tutmak sizin için iki misli önemli. İmplantlar kirliliğe karşı özellikle dişlerden daha
hassastırlar, o nedenle çok iyi ve özenle temiz tutulmalıdır. Aksi takdirde kısa zamanda implantlarınızı kaybedebilirsiniz. Temizlik için orta sertlikte
bir diş fırçası fluorlu bir diş macunu ve ayrıca gerektiği durumlarda diş ipi, kürdan, ara yüz fırçası, gargaralar gibi yardımcı maddeler kullanılmalıdır. Protezler özel protez fırçası ve sabun ile temizlenmelidir. Piyasada bulunun temizlik tabletleri protezi iyi temizleyemedikleri gibi protezin rengini
soldurabilirler. Proteziniz çok boyandığında hekiminize cila için verebilirsiniz. Protezinizin temizliği sırasında düşürmemek için gayret edin. Protezinizi ve ağzınızı temiz tutarsanız, kendinizi daha iyi hissedeceksiniz ve ağız kokusu oluşmadığını göreceksiniz.
PROTEZLERİ GECE TAKABİLİR MİYİM?
İstiyorsanız, protezleri gecede takabilirsiniz. Diş hekiminiz muhtemelen protezinizi gece takmamanızı tavsiye edecektir, ki mukoza dinlenmeye fırsat bulsun. Protezinizi çıkardıktan sonra çok iyi temizleyin ve kuru olarak saklayın. Kuru saklarsanız, protez akrilinin kurumasına neden olabilirse de, bu sayede bakteri ve mantar büyümesine engel olabilirsiniz.
Dr. Hakan Bilhan